Seçkin Yapılanmalar ve Güç Kümeleri: Ulema, Vakıf ve Osmanlı Devleti (1789-1839)

Doç. Dr. Selim ARGUN 2023-01-09

Seçkin Yapılanmalar ve Güç Kümeleri: Ulema, Vakıf ve Osmanlı Devleti (1789-1839)

Bu kitap, Richard Lachmann'ın "tarihsel olumsallığa ilişkin seçkin çatışma teorisi" prizmasından yola çıkarak, Osmanlı merkezi ulemasının Tanzimat öncesi Batılılaşma reformlarına yönelik tutumlarının incelenmesine yeni bir bakış açısı ve yeni bir yorum getiriyor. Ulema tepkilerinin birincil temeli olarak seçkinler arası dikey ikilik çatışmasına ilişkin hakim görüşün aksine, bu araştırma, reform girişimlerinin başarısızlığının temel nedeni olarak seçkinler arası yatay çatışmayı önermektedir.
Ayrıca bu çalışma, dini vakıf gelirlerinin iktidar otoritesi tarafından merkezileştirilmesinin amacının, Batılılaşma reformlarına karşı ulema muhalefetini susturmak olduğu şeklindeki yaygın inanca meydan okuyor. Bunun yerine, erken dönem Avrupa vergilendirme modellerinin ve mali merkezileşme yörüngelerinin evriminin ayrıntılı bir incelemesi yoluyla, bu araştırma, vakıfların Mahmud merkezli merkezileşmesinin tarihsel zorluklara yanıt olarak daha geniş eko-coğrafi eğilimin bir öykünmesi olarak görülmesi gerektiği sonucuna varıyor. Avrupa devletleri ve Osmanlı İmparatorluğu ile karşı karşıya. Bu araştırma, Osmanlı tarihçiliğinin hakim terminolojisini sorunsallaştırarak, ulema terimine iliştirilen uzun süredir devam eden yanlış kanılara açıklık getiriyor. Son olarak, vakıf-seçkin ilişkilerinin kapsamlı bir incelemesi yoluyla bu çalışma, Tanzimat öncesi Osmanlı İmparatorluğu'nun dinamiklerinin anlaşılmasını ilerletecektir.

Anahtar Kelimeler :

Paylaş


Yorum Sayısı : 0